مهندسی عمران و معماری
امورش کامل صورت وضعیت نویسی
صورت وضعیت
چکیده ضوابط راه پله و اسانسور
چکیده ضوابط راه پله و آسانسور :
با ادغام ضوابط معلولین و آسانسور و ایمنی و آتش نشانی در مورد راه پله و آسانسور مورد نیاز در طرح های مسکونی به نتایج زیر میرسیم :
۱- ابعاد داخل به داخل باکس راه پله ۲۴۰ در ۴۸۰ سانتیمتر. ( ضمنا چشم پله نداشته باشد برای جلوگیری از دودکش شدن باکس راه پله . )11.5 مترمربع
۲- ابعاد داخل به داخل باکس آسانسور ۱۶۰ در ۲۰۰ سانتیمتر. 3 متر مربع
۳- لابی جلوی آسانسور( پاگرد جلوی اسانسور) ۱۵۰ در ۱۵۰ سانتیمتر. 2.25 مترمربع
۴- در صورتیکه در هر طبقه تا چهار واحد مسکونی داشته باشیم یک واحد راه پله و آسانسور کافی است .
۵- در صورتیکه در هر طبقه بیشتر از چهار واحد مسکونی داشته باشیم حداقل دو واحد راه پله و آسانسور.
۶- ارتفاع پله ۱۷ سانتیمتر وعرض کف پله ۳۰ سانتیمتر و دیوار دور تا دور باکس راه پله و باکس آسانسور ۲۰ سانتیمتر .
ضوابط نورگیر،حیات خلوت،یا پاسیو:
۱ - ضوابط نورگیری در قطعات کوچکتر یا مساوی ۲۰۰ متر مربع
حداقل مساحت نورگیری در قطعات کوچکتر یا مساوی ۲۰۰ متر مربع برای فضاهای اصلی معادل ۶% ( شش درصد ) مساحت زمین و حداقل بعد نورگیر ۲ متر الزامیست .
( به اطاق های خواب و هال و نشیمن و پذیرایی و ناهارخوری فضاهای اصلی میگویند . )
حداقل مساحت نورگیری در قطعات کوچکتر یا مساوی ۲۰۰ متر مربع برای فضاهای فرعی معادل ۳% ( سه درصد ) مساحت زمین و حداقل بعد نورگیر ۲ متر الزامیست. ( به آشپزخانه و انباری فضای فرعی میگویند . )
۲ - ضوابط نورگیری در قطعات بزرگتر از ۲۰۰ متر مربع
حداقل مساحت نورگیری در قطعات بزرگتر از ۲۰۰ متر مربع برای فضاهای اصلی معادل ۱۲ متر مربع و حداقل بعد نورگیر ۳ متر الزامیست .
حداقل مساحت نورگیری در قطعات بزرگتر از ۲۰۰ متر مربع برای فضاهای فرعی معادل ۶ متر مربع و حداقل بعد نورگیر ۲ متر الزامیست .
در صورتیکه از یک نورگیر دو یا چند واحد مسکونی مستقل نورگیری میکنند :
فاصله دوپنجره فضای اصلی روبروی هم ۶ متر الزامیست .
فاصله دوپنجره فضای فرعی روبروی هم ۴ متر الزامیست .
فاصله دوپنجره ، یک فضای اصلی ویک فضای فرعی روبروی هم ۴ متر الزامیست.
***ضوابط ابعاد و مساحتهای نورگیر و حیاط خلوت های مذکور برای ساختمانهای معمولی تا پنج طبقه ملاک عمل میباشد
در صورتیکه در تعبیه نورگیرهای واحدهای مسکونی،
شرایط بالا رعایت شده باشد مساحت نورگیرها یا
پاسیوها جزء زیربنا محسوب نمی گردند.
ضوابط شهرداری و نکات مهم در طراحی معماری
قرارگیری یک پارکینگ حداقل دهانه 2.5 متر
قرارگیری دو پارکینگ کنار هم حداقل دهانه 4.5 متر
قرارگیری سه پارکینگ کنار هم حداقل دهانه 7 متر
طول مورد نیاز جهت پارکینگ 5 متر
حداقل فضای یک پارکینگ 2.5*5 متر
شعاع گردش یا طول مورد نظر جهت مانور 5 متر
حداقل عرض در ورودی پارکینگ 3 متر
عرض رمپ یکطرفه 3 متر و دوطرفه 6 متر
عرض رمپ قوسی یکطرفه 3.65 متر و دوطرفه 7 متر
شیب رمپ پارکینگ 15 درصد
هر واحد بالای 100 مترمربع در طبقه اول و دوم به یک پارکینگ نیاز دارد.
واحد مسکونی کوچکتر از 150 مترمربع یک پارکینگ -150 تا 200 متر 1.5 پارکینگ - بیش از
200 متر دو پارکینگ
همچنین درصورتی که تعداد واحد فرد باشد یک واحد از پارکینگ معاف است.
حداکثر ارتفاع مفید واحد مسکونی 2.9 مترکه 3.1 میگیریم
حداکثر ارتفاع پارکینگ 2.40 مترکه 2.8 میگیریم
حداکثر ارتفاع مفید پیلوت 2.40 متر
حداکثر ارتفاع زیرزمین 2.20 متر
حداکثر ارتفاع مفید واحد تجاری 4.50 متر
حداقل ارتفاع مفید ورودی پارکینگ 1.80 متر
ارتفاع مفید خرپشته 2.20 متر
ارتفاع نورگیری در زیرزمین حداکثر 90 سانتی متر
حداقل سطح پنجره نباید از یک پنجم (1/5)سطح فضا کمتر باشد.
حداقل عرض حیات خلوت اگر سرتاسری باشد 2 متر و اگر سرتاسری نباشد 3 متر
احداث پیش آمدگی یا بالکن در گذر 12 تا 20 متر120 سانتی متر و در گذر بالای 20 متر
150 سانتی متر مجاز است. که به صورت دال اجرا میشودارتفای این پیش آمدگی از زیر آن تا روی خیابان 3.50 متر
حداقل ارتفاع چاله آسانسور 1.60 متر
حداقل عرض آشپزخانه و اتاق خواب 2.50 متر - نشیمن 3.00 متر - پاگرد 1.20 متر.
چاه جذبی و چاه سپتیک چیست ؟
چاه فاضلاب:
یکی از موارد مهم در صنعت ساختمان، سیستم دفع فاضلاب بوده که به دو صورت سیستم فاضلاب شهری و سیستم چاه اجرا می گردد. لیکن در کمال تاسف بدلیل ضعف و نقصان سیستم فاضلاب شهری در تهران و اکثر شهرهای میهنمان، همچنان از روش چاه استفاده می گردد که البته مضرات زیست محیطی و سلامتی آن بر کسی پوشیده نیست.
در نقشه های ساختمانی متاسفانه دیتیلی بابت چاه داده نمی شود و متاسفانه طراحی و مهندسی آن بوسیله مقنی (چاه کن) عمدتا انجام می شود. لذا در این مطلب به درج مواردی در این خصوص می پردازیم به امید آنکه مورد استفاده دوستان و سازندگان محترم واقع شود.
انتخاب نوع دفع و چاه بستگی به جنس خاک و نوع زمین و سطح آب زیر زمینی منطقه داشته و در مناطقی که خاک آن به میزان کافی شن و ماسه یا خرده سنگ داشته باشد از چاه جذبی و در مناطقی که خاک آن حاوی رس فراوان یا خاصیت باتلاقی بوده یا سطح آب زیر زمینی بالا باشد (در صورت عدم وجود سیستم فاضلاب شهری) از چاه (مخزن) سپتیک استفاده می گردد.
الف- چاه جذبی
چاه جذبی از سه بخش زیر تشکیل شده است.
۱- گلدونی
به دهانه چاه که شکل گلدون داشته (مخروطی یا قیفی) گلدونی گویند و در واقع گلدونی محل جمع آوری فاضلاب و استقرار انتهای لوله های فاضلاب و وظیفه هدایت فاضلاب به چاه را دارد.
۲- میله
گلوه به قطر ۸۰ تا ۱۰۰ سانتیمتر که تا سطح لایه نفوذ پذیر خاک عمق داشته را میله گویند.البته بهتر است جهت کاهش اثرات منفی حفر چاه بر سازه ساختمان ،همواره حداقل عمق میله ۶ متر باشد.
۳- انباره
مخزن گنبدی شکل چاه که در لایه نفوذ پذیر خاک حفر می گردد را گویند و وظیفه آن جمع آوری فضولات و جداسازی آب از فاضلاب توسط نشت در لایه های نفوذ پذیر خاک می باشد.
لازم بذکر است حتما باید آب باران و سطحی از چاه فاضلاب انسانی جدا بوده و بهتر است حد الامکان چاه مربوط به آب باران از چاه فاضلاب انسانی دور باشد.
محاسبه حجم انباره چاه جذبی
حجم انباره چاه جذبی بستگی به میزان نفوذ پذیری خاک محیط، عمر طراحی چاه، تعداد حمام و سرویس بهداشتی در ساختمان و تعداد نفرات ساکن در ساختمان دارد (سهم تولید فاضلاب توسط میهمان ها نیز در ضرایب مربوطه دیده شده است).
برای یک ساختمان با عمر طراحی چاه حداقل ۱۵ سال و جمعا ۳ سرویس بهداشتی در هر آپارتمان به ازای هر نفر ساکن 2/8متر مکعب انباره مورد نیاز است.یعنی برای ۵ واحد بزرگ و ۳۰ نفر ساکن در ساختمان بر اساس محاسبات حجم انباره چاه ۸۴ متر مکعب برای حداقل ۱۵ سال مکفی است.
و برای عمر چاه حداقل ۱۵ سال و جمعا بیش از ۳ سرویس در هر آپارتمان به ازای هر نفر ۳/۳ متر مکعب انباره مکفی است.یعنی برای مثال فوق در این شرایط حجم انباره ۹۹ متر مکعب مکفی است.
البته لازم بذکراست که این محاسبه مشمول چاه آب باران نمی شود.
نکته قابل توجه آنست که بر اساس این محاسبه سطح نفوذ پذیری انباره ۲/۰ برابر مقدار عددی حجم اناره در مقیاس متر مربع باید باشد. یعنی یک انباره ۸۴ متر مکعبی باید حداقل ۸/۱۶ متر مربع سطح نفوذ از کف داشته باشد.
تراکم چیست ؟
فرض کنید شما در یک آپاتمان که در یک کوچه 10 متری واقع شده است زندگی می کنید اگر در این کوچه به طور متوسط 20 قطعه تفکیکی موجود باشد و در هر قطعه ساختمانی 4 طبقه وجود داشته باشد حدودا 80 تا 100 خانواده در این کوچه زندگی می کنند. تصور کنید که روز اول مهر هر خانواده تصمیم بگیرد فرزند دانش آموز خود را با اتومبیل شخصی خود به مدرسه برساند! شما در این کوچه ساعت 8 صبح با حجم انبوه اتومبیل و رفت و آمد مواجه خواهید شد.
یکی از مهم ترین مسائلی که بسیاری از افراد ساکن در شهر با آن روبرو هستند مساله ی تراکم است.
همه ما هر روز چند بار واژه تراکم را می شنویم ولی معنای درست آن را که در معماری و شهرسازی استفاده می شود نمی دانیم. نخستین معنایی که هر کس بعد از شنیدن کلمه تراکم در ذهن خود تصور می کند، انباشتگی و فشردگی است. تراکم به عنوان مقیاس اندازه گیری، جایگاه ویژه و گسترده ای در تصمیم گیری ها و برنامه ریزی های شهری دارد. تراکم ها بر اساس نوع و جنس واحد اندازه گیری به دو دسته تقسیم می شوند:
الف) تراکم جمعیتی که با واحد نفر در هکتار مشخص می شود.
ب) تراکم ساختمانی که معمولا به صورت درصد بیان می شود.
اصولا تراکم ها در بازه وسیعی طبقه بندی می شوند. به عنوان مثال تراکم جمعیتی به معنای جمعیت ساکن در واحد سطح است که با واحد نفر در هکتار مشخص می شود. تراکم کلی مسکونی از نسبت جمعیت شهر بر بخش های ساخته شده شهر به دست می آید. سطح ساخته شده شامل کلیه کاربری های موجود در شهر، از مسکونی تا تفریحی و امثال آن است.
دیوار برلنی چیست ؟
دیوار برلنی از ترکیب شمعهای فولادی (پروفیل) یا بتنی به همراه رویه بتنی (شات) میباشد. شمعهای به منظور تأمین گیرداری لازم برای پروفیلها بوده و طول آن به میزان 25 تا 35 درصد از عمق کل گود پائینتر از رقوم کف گود در نظر گرفته میشود. شمعهای فولادی با انتهای گیردار بوجود میآید و برای جلوگیری از ریزش خاک بین پروفیلهای فولادی، رویههای بتنی پیش ساخته و یا در جا در محل قرار داده میشوند. در مورد اجرای رویه های بتنی درجا مراحل کار بدین صورت است که پس از انجام خاکبرداری، شبکه آرماتور بین پروفیلها قرار داده شده و بعد از قالب بندی، بتن ریزی صورت میگیرد. در بسیار از پروژه های شهری از ترکیب مش- شات به جای قالب بندی بتن ریزی استفاده میشود. از مهمترین مزایای دیوار برلنی کنترل مناسب تغییر شکلهاست. بررسی تغییر شکلها به کمک نرم افزار Plaxis صورت میگیرد. محاسبات سازهای دیوار برلنی بر اساس نتایج آنالیزهای تنش- تغییر شکل انجام میگیرد.
معمولاً در گودهایی که درخاکهای زهکش پذیر و در زیر تراز آب زیرزمینی اجرا میشوند فضایی در حدود 2/5 سانتیمتر در بین تخته ها جهت اجازه به عمل زهکشی در نظر گرفته میشود نظر به اینکه نشت آب از این فضای تعبیه شده دربین تخته ها میتواند باعث خروج مصالح ریزتر و ایجاد حفراتی در خاک پشت دیوار گردد (که نتیجه این پدیده ایجاد افت و نشست درخاک مجاور دیوار خواهد بود)، در بسیاری از موارد نیز حفاری تا عمق مورد نظر انجام گرفته و جهت زهکشی آب از ترکیب لوله پولیکا و ژیوکامپوزیت پوشیده می شود که بازشدگی های بوجود آمده توسط الیاف گیاهی یا مصنوعی و یا فیلترهای ژئوسنتتیک پوشیده شود. شرایط مناسب برای اجرای سیستم دیوار برلنی در رسهایی که حداقل کمی پیش تحکیم یافته هستند برقرار است. همچنین در تمام خاکهای واقع در بالای تراز سفره آب زیرزمینی در صورتی که خاک کمی چسبندگی داشته باشد و یا در خاکهای همگن زهکش پذیر که عمل خشکسازی مناسب در آنها اجرا میشود، این سیستم را میتوان اجرا کرد. دلیل مناسب بودن سیستم دیوار برلنی در این نوع خاکها را میتوان به این صورت بیان کرد که با توجه به اینکه در طول عملیات گودبرداری تا قرار دادن الوارهای چوبی در بین پایه ها و یا پوشش بتنی (شات) بخشی از دیوار گود بدون محافظ باقی میماند به روشنی پیداست که نتیجه اجرای سیستم دیوار برلنی در رسهای نرم و ماسه های سست، وقوع تغییر شکلهای قابل توجه در خاک مجاور گود و ریزش خاک در دیوارها خواهد بود.
برای گودبرداریهایی که در خاکهای دانه ای تمیز و در زیر تراز سفره آب زیرزمینی انجام میگیرند اگر نشت آب از دیواره ها اجتناب ناپذیر باشد اجرای عملیات خشک سازی لازم و ضروری است. نوع روش خشک سازی مورد استفاده در محل متأثر از ارتفاع آب زیرزمینی در بالای بستر گود است. از معمولترین روش های خشکسازی مورد استفاده در عمل میتوان به چاهکها و ترانشه های پمپاژ، چاهای زهکش و... اشاره کرد.
☑️ مزایای دیوار برلنی:
➕ضریب اطمینان بالا برای گودبرداریهای عمیق.
➕کنترل بهتر تغییر مکانها به دلیل صلبیت بیشتر دیواره.
➕کنترل کیفی بهتر به دلیل کشش انکرها.
❎ معایب دیوار برلنی:
➖هزینه بالا.
➖سرعت پایین تر به دلیل تأخیر مهارسازی نسبت به چاه کنی و سولجرگذاری.
➖نیاز به فضای زیاد در هنگام جا گزاری سولجرها.
اصطلاحات راهسازی
#بانکت : ایجاد پله در کف خاکریزهای ناهموار
#دراواسیون : بازگشایی مسیر جریان آب در ورودی یا خروجی یک پل
#تنقیه : تمیز کردن و باز کردن و برداشتن گل و لای از پل موجود
#دور (با تلفظ dever) : شیب عرضی راه
#بیه : زاویه انحراف آکس یک پل نسبت به عمود بر جاده
بستر روسازی ( #سابگرید ) : به سطح زیر روسازی راه می گویند. (روسازی شامل ساب بیس بیس آسفالت است)
#راکفیل (سنگریزی) : خاکریزی ای که حداقل بیش از 30% مخلوط سنگی با دانه های بزرگتر از 6 اینچ داشته و می توان در لایه های 30 تا 60 cm استفاده کرد (ضخامت خاکریز معمولی حداکثر 15 cm است). طبق نشریه 101 تا 1 متر مانده به سابگردید (بستر روسازی) می توان از راکفیل استفاده کرد.
آزمایش VSS : آزمایش سنجش ظرفیت باربری راکفیل. (در راکفیل به خاطر وجود دانه های سنگی امکان استفاده از آزمایش تراکم -کمپکشن - وجود ندارد به همین خاطر از این آزمایش استفاده می کنند)
#آور_سایز : خارج از رنج بودن (بزرگتر بودن) اندازه مصالح سنگی در منحنی دانه بندی.
#پاکت : به جام بیل مکانیکی یا لودر می گن
#پیکور : همو چکش هیدرولیکی (که به جای پاکت بیل مکانیکی نصب می شه)
#کوله : به دیوار پل می گن.
#باربکان : لوله هایی که جهت زه کشی آب در کوله و دستک پلها ( یا هر جای دیگه) مورد استفاده قرار می گیرند (در هنگام بتن ریزی نصب می شن)
#استرپینگ : برداشت خاکهای نباتی (راهسازی)
#واریانت : تغییر نقشه مسیر راه به علل مختلف (راهسازی)
#برم : ایجاد پله در ترانشه هایی که معمولا از 8 متر بیشتر باشند برای جلوگیری از افتادن سنگ در مسیر راه و همچنین پایداری بیشتر شیب خاکبرداری./معمولابه عرض 3 متر/
#سیل کت : به نوعی آسفالت حفاظتی با ضخامت کم اطلاق می گردد که به منظور بهبود راه آسفالته(اعم از آسفالت گرم یا آسفالت سطحی یا انواع دیگر آسفالت) و نیز غیر قابل نفوذ نمودن آن در مقابل نزولات جوی نظیر برف و باران و غیره بکار برده می شود. سیک کت شامل پخش یک لایه قیر مخلوط با امولسیون قیر توأم با مصالح و با بدون پخش مصالح باشد.
#پریمکت : اندود نفوذی به منظور آماده نمودن سطح راه شنی جهت بخش قشر آسفالت آنجام می گردد قیر پریمکت که در سطح راه شنی پخش می گردد در داخل خلل و فرج آن نفوذ نموده و علاوه بر تحکیم سطح راه شنی سبب تسهیل چسبندگی قشر آسفالت به بدنه راه می گردد.
#تک کت : پخش یک لایه بسیار نازک امولسیون قیر روی سطح آسفالتی یا بتنی به منظور آغشته نمودن سطوح مزبور و ایجاد و چسبندگی با قشر آسفالتی که متعاقباً روی آن پخش می شود اندود سطحی و یا تک کت نامیده می شوند.
#لکه_گیری : هر گاه در راهها بر اثر فشار ترافیکی و خرابی جسم راه آسفالت سطح راه خراب شده و با به شکل موزائیکی درآمده باشد بوسله دستگاه کاتر آسفالتهای خراب شده را بصورت شکلهای منظم خارج نموده و چنانچه زیرسازی نیز دچار آسیب دیدگی شده بود نسبت به اصلاح آن نیز اقدام می کنیم سپس سک لایه تک کت ریخته و با آسفالت مرغوب رویه را مرمت می نمائیم.
#حریم راه : با توجه به نوع راهی که طراحی و احداث گردد حریم در نظر گرفته می شود. منظور از حریم مقدار زمینی است که از دو طرف راه برای مقاصد خاصی اختصاص می یابد این مقاصد را می توان بطور خلاصه بشرح ذیل ذکر نمود:
1- ایجاد میدان دید وسیعتر برای رانندگان
2- ایجاد تسهیلات جهت تعریض راه در آینده با توجه به افزایش ترافیک
3- جلوگیری یا کاهش خطرات ناشی از انحراف خودروها از جاده ((با جلوگیری از احداث ساختمان با هر گونه بنا در حریم))
#گاردریل : نوعی جدا کننده که از جنس ورق گالوانیزه برای حفاظ در راهها استفاده می شود که در اتوبانها، نقاط پرتگاه، گردنه ها و قوسها نصب می شود تا از تصادفات و اتفاقات ناگوار در هنگام رانندگی جلوگیری شده یا عوارض آنها کمتر شود.
#نیوجرسی : نوعی جدا کننده بتنی می باشد که در ارتفاع مختلف از قبیل یک یا دو متری ساخته می شود که در بزرگراه ها جهت جلوگیری از دور زدنها و خلاف رانندگان متخلف و ایجاد امنیت و جلوگیری از اتفاقات ناگوار و تصادفات و در بعضی موارد ورود و خروج و هدایت ترافیک و جلوگیری از نور چراغهای روبرو ایجاد می شود.
#چشم_گربه_ای : همانگونه که خط کشی در هنگام روز و شب راننده را در مسیر حرکت راهنمایی نموده و به او در انتخاب خط مسیر ایمن کمک می کند، چشم گربه ای نیز که در انواع مختلفی ساخته می شود وظیفه هدایت راننده را در خطوط مختلف ترافیکی ((لاینهای ترافیکی)) را در شب بعهده دارد.